LENGOAIAK

El niño está hecho de 100. (Loris Malaguzzi)

El niño tiene cien lenguas, cien manos,

cien pensamientos,

cien maneras de pensar,

de jugar y de hablar.

Cien, siempre cien maneras de escuchar,

de sorprenderse, de amar.

Cien alegrías para cantar y entender,

cien mundos que descubrir,

cien mundos que inventar,

cien mundos que soñar.

El niño tiene cien lenguas (y además cien, cien, y cien)

pero se le roban noventa y nueve.

La escuela y la cultura le separan la cabeza del cuerpo.

Le hablan: de pensar sin manos,

de actuar sin cabeza,

de escuchar y no hablar,

de entender sin alegría ,

de amar y sorprenderse sólo en Pascua y en Navidad.

Le hablan: de descubrir el mundo que ya existe,

y, de cien, le roban noventa y nueve.

Le dicen que el juego y el trabajo,

la realidad y la fantasía,

la ciencia y la imaginación,

el cielo y la tierra,

la razón y el sueño,

son cosas que no van juntas.

Le dicen, en suma, que el cien no existe.

Y el niño dice:

En cambio, el cien existe.

Uste dut idazle, margolari edo musikari jaiotzen dela. Bokazioarekin jaiotzen da eta askotan dantzarako eta antzerkirako baldintza fisikoekin, eta kazetaritza idatzirako talentu egokiarekin, literatur generotzat ulertuta, eta zinerako, fikzioa eta plastikaren arteko sintesitzat ulertuta. Zentzu horretan, platoniko bat naiz: ikastea gogoratzea da. Honek esan nahi du umea eskolara estrainekoz iristen denean, naturak ofizio horietako batetarako aurre prestatuta irits daitekeela, oraindik jakin ez arren. Eta agian, ez du inoiz jakingo, baina, bere patua hobea izan daiteke norbaitek hori deskubritzen laguntzen badio. Inolaz ere ez ezertara behartzeko, baizik berarentzat baldintza egokiak sortzeko eta bere gustuko jostailuarekin beldur barik gozatzera animatzeko. Uste dut, seriotasun osoz, bakoitzak gustuko duen hori egitea, eta hori soilik dela bizitza luze eta zoriontsua izateko modu bakarra.

Gabriel García Márquez

Hona zer dion Haurren Eskubideak biltzen dituen konbentzioko 13. artikuluak:

“Haurrek adierazpen-askatasunerako eskubidea izango dute; eskubide horrek bere baitara bilduko du era guztietako informazioa eta ideiak bilatu, jaso eta zabaltzeko askatasuna, mugak kontuan hartu gabe, ahoz, idatziz edo inprimatuta, modu artistikoan edo haurrek aukeratutako beste edozein bide baliatuta.”

Francesco Tonuccik esaten eta errepikatzen duen bezala, haurrak adierazteko erabiltzen dituen lengoai askoren artean, eskolak aukeraketa bat egiten du, gehienak baztertuz eta soilik bakar batzuk hartuz, adibidez irakurketa eta idazketa…Baina, haurrak bere burua adierazteko eta ezagutu duena besteei adierazterakoan lengoai ezberdinak erabiltzen ditu, beti egokiak eta, beraz, gero eta ezberdinagoak.

Oinarrizko eskolak ez du ez hitz egiten erakusten, ez irudikatzen, ez sortzen, ez lan egiten… Haurrari debekatzen zaio gauzak ezagutzea, ikustea, sentitzea, ukitzea….; kuriositatea, ikertzeko sena… galerazten zaio eta behartzen zaio gauza absurdoak egitera, berari ez dagozkionak, interesatzen ez zaizkionak, bere buru-ahalmenei eta gaitasunei ez dagozkionak…

Baina, eskolako proposamenek haurren munduarekin konektatu behar dute eta ikerketa bultzatzeko  motibagarriak izan behar dute.

Abaltzisketa

Zizurkil